Web Sitesi Nasıl Çalışır (Temel Düzey)
Sizlere bir web sitesinin nasıl çalışdığını kapsamlı ve tam bir şekilde anlatmak istersek sizlere ilk önce işletim sisteminin nasıl çalıştığını, ağların nasıl çalıştığını, sunucuların nasıl çalıştığını, protokolleri vb. birçok konuyu anlatmamız gerekir. Fakat biz sizlere bu derste şimdilik bilmeniz gerekeni kadarını anlatacağız. Çünkü bizim amacımız sizi sıfırıncı seviyeden ileri seviyeye doğru taşımak. Bu doğrultuda ilk başta bilmeniz gerekeni kadarını anlatacağız ileriki derslerde ise giderek üstüne bilgi ekleyeceğiz.
Bu dersi daha iyi anlayabilmek için ilk önce IP Adresi Nedir? (Temel Düzey) ve DNS (Domain Name System) Nedir (Temel Düzey) derslerimizi okuyunuz.
Örneğin tarayıcıdan herhangi bir web sitesini açtığınızda arka plandan şu işlemler gerçekleşir:
- hakkod.com'a bağlanabilmek için modeme istek gider.
- Modem DNS sunucusuna alan adını gönderir.
- DNS suncucusu bu alan adına karşılık gelen IP adresini gönderir.
- Modem IP adresinin olduğu sunucuya istekte bulunur.
- Sunucu isteği işler ve yanıt gönderir. Örneğin yanıt olarak html kodlarını gönderir.
- Sunucunun yanıtı modem aracılığıyla cihaza iletilir.
- Cihaz bu kodları işletim sistemi aracılığıyla tarayıcıya iletir.
- Tarayıcı bu kodları, örneğin html kodlarını okur ve ekranda gösterir.
Bir web sitesi temel düzeyde bu şekilde çalışmaktadır.
Örnek senaryo:
- Örneğin https://hakkod.com/kodlama-dersleri/html-dersleri/ url adresini açmak istediğinizde ilk önce modeme istek gider.
- Modem hakkod.com alan adının IP adresini öğrenebilmek için, DNS sunucuna hakkod.com alan adını iletir.
- DNS sunucusu hakkod.com alan adına karşılık gelen IP adresini gönderir. Örneğin DNS sunucusu 15.120.53.59 IP adresini göndermiş olsun.
- Ardından modem web sitenin çalıştığı sunucunun IP adresi olan 15.120.53.59 IP adresine istekte bulunur. Bu isteğin içeriğini ileriki derlerde derinlemesine işleyeceğiz. Şimdilik bu isteğin içeriğinde bağlanmak istediğiniz URL adresininde yer aldığını bilmeniz yeterlidir.
- Ardından sunucu bu isteği okur ve bağlanmak istediğiniz URL adresine ve gönderdiğiniz isteğin tipine göre yanıt gönderir. Örneğin bu senaryoda url adresi olarak arka plandan https://hakkod.com/kodlama-dersleri/html-dersleri/ url adresi sunucuya gönderilir ve sunucu "HTML Dersleri" sayfasının kodlarını yanıt olarak gönderir.
- Sunucu bu yanıtı modeminize iletir. Modeminiz ise bu yanıtı cihazımıza iletir.
- Cihazımız bu kodları işletim sistemi aracılığıyla tarayıcıya iletir.
- Tarayıcı bu kodları okur ve insanların anlayacağı görsel bir formatta ekranda gösterir. Örneğin siz <h1> etiketini kullanarak bir başlık oluşturduysanız bunu ekranda büyük bir şekilde gösterir. Eğer bir metni kalın yapmak için <b> etiketini kullandıysanız tarayıcı bu kodu anlar ve ilgili metni ekranda kalın bir şekilde gösterir.
Bu internet ortamındaki bir web sitesine bağlanmak istediğiniz zaman arka planda gerçekleşen temel olaylardır. Bunları derinlemesine ileride işleyeceğiz. Şimdilik bu kadar bilmeniz yeterli.
Eğer kendi cihazınızdaki bir HTML belgesini açarsanız o zaman HTML belgesinin içerisindeki kodlar tarayıcıya iletilir ve tarayıcı bu kodları okuyarak işler ve ekranda gösterir.